Beaujolais Nouveau: het feest van de jonge wijn

Op de derde donderdag van november viert heel Frankrijk elk jaar de dag van Beaujolais Nouveau (jonge wijn van Beaujolais). Dit is een recentere traditie en er zijn vragen over jonge wijn — mag je die wel drinken? Laten we eens een blik werpen op deze unieke traditie.

» MEER ZIEN – Franse lekkernijen: zo eet je in de beste restaurants

Hoe maken ze Beaujolais Nouveau?

De wijnstreek Beaujolais hoort bij Bourgondië, maar deze wijn wordt niet Bourgondisch genoemd of beschouwd. Hij wordt gemaakt met een andere druivensoort en verwerkt met een andere technologie.

In Beaujolais verbouwen ze de Gamay rode druivensoort. Deze druiven zijn goed aangepast aan de plaatselijke bodem en je vindt ze bijna nergens anders. Hun opbrengst is goed en ze rijpen snel.

De geoogste trossen worden in hun geheel in de gistkuip gelegd. De druiven onderaan breken open onder het gewicht van de bovenste en de gisting begint. Na drie of vier dagen bruist de kuip van het koolzuurgas. Het sissende geluid van de gisting wordt door de wijnmakers van Beaujolais poëtisch «wijnmuziek» genoemd.

Dan wordt het gefermenteerde druivensap uit de bessenschillen en -takken geperst. Het gist nog zes weken voor het gebotteld wordt. De jonge wijn is tegen de herfst klaar, net op tijd om koude winterdagen op te vrolijken.

» MEER ZIEN – Hoe vind je een goede en goedkope Franse wijn?

Het verhaal van de Beaujolais Nouveau

11 november is Sint-Maarten in Frankrijk. Het is onbekend waarom deze heilige met wijn verbonden is. Voor hij monnik en bisschop werd, was Martinus een militair. Misschien hield hij gewoon van drinken of misschien dronk hij uit verdriet, gevoed door het besef van de broosheid van het bestaan. Deze vraag zal altijd bestaande blijven. Maar om de een of andere reden werd Sint-Maarten de dag waarop de eerste jonge wijn geproefd werd.

Door de bijzondere techniek kan jonge wijn niet lang bewaard worden. Hij veroudert niet, maar bederft tegen de lente. Om het te verkopen namen de tavernes hun toevlucht tot allerlei trucjes. Flessen wijn van 460 gram werden op rekken aan de toog gezet en per meter verkocht. Er waren 12,5 flessen per meter, dus de koper van de meter kreeg een bonus: de dertiende fles was gratis. Ik wil graag twee meter wijn, alstublieft!

De traditie om jonge wijn te drinken bestaat niet alleen in Frankrijk. In Portugal wordt «vinho verde» niet naar de kleur genoemd, maar naar de rijpheid. Jonge wijnen worden ook gemaakt in Oostenrijk, Spanje, Italië en zelfs in andere streken van Frankrijk. Maar alleen de Beaujolais Nouveau is een bekend merk geworden.

Na de Eerste Wereldoorlog werd het ongepast om 11 november te vieren. Op deze dag in 1918 ondertekenden de strijdende machten een verdrag over wapenstilstand, en de datum werd een dag ter nagedachtenis aan de gesneuvelden. Maar het leven gaat door, de druiven dragen vruchten, de wijn rijpt. Onder invloed van wijnmakers begon de dag van Beaujolais Nouveau op de derde donderdag van november plaats te vinden. Naarmate de twintigste eeuw vorderde, namen import en export de overhand en de jonge Beaujolais had niet zo’n succes als andere, gerijpte wijnen.

Marketeers namen toen de promotie van deze wijn ter hand en dat is ze aardig gelukt. De dag van Beaujolais Nouveau werd uitgeroepen tot feestdag. Je ziet veel foto’s met beroemdheden die de jonge wijn proeven en de wijn is op het hoogtepunt van populariteit.

Een andere traditie die door marketeers in het leven werd geroepen, houdt in dat je van de ene bar naar de andere gaat om een glas te drinken. Misschien is het een eerbetoon aan de tijd dat in elk huis jonge wijn werd gemaakt. Op elke binnenplaats was de wijn anders, en de eigenaars wedijverden met elkaar. Tegenwoordig is Beaujolais Nouveau een avond van vrolijke wandelingen met vrienden van bar naar bar met een glas wijn.

» MEER ZIEN – De 10 beste nachtclubs van Parijs

De paradox van de Beaujolais Nouveau

Nu wordt Beaujolais Nouveau wereldwijd gedronken – de helft ervan gaat naar de export. Als het product niet lekker was, zou het dan zo op de wereldmarkt verspreid raken? Waarschijnlijk niet. Maar liefhebbers van wijn zijn vaak minachtend over de drank. Ze zeggen dat men het alleen uit wanhoop kan drinken, zich bewust van de onvermijdelijke ochtendeffecten van het feest.

Beaujolais kan alleen vergeleken worden met andere jonge wijnen. En de wijnmakers van de Beaujolais streek verdienen alle lof. Ze hebben een manier gevonden om zo snel mogelijk een drinkbare wijn op de markt te brengen. Natuurlijk is deze wijn anders dan andere wijnen. Maar het is een wijn die door velen wordt gewaardeerd en zeker het proberen waard is!

» MEER ZIEN – 10 Franse gerechten die het proberen waard zijn in Parijs

Hoe smaakt Beaujolais Nouveau?

Jonge wijn wordt gekenmerkt door helderheid en scherpte, zonder bitterheid. De tannines hebben nog net niet de tijd om zich aan de druivenschillen te onttrekken. De wijn smaakt fruitig, met bessensmaken. Deze drank is gemakkelijk te consumeren, zodat je meer kan drinken dan je zou moeten, waardoor je er de ochtend nadien wel wat last van kan hebben.

Beaujolais Nouveau moet gekoeld geserveerd worden tot 11–13 graden. Dat is zowat de temperatuur in Frankrijk in november, dus het is heel comfortabel om buiten te drinken, maar buiten eten is niet meer zo evident. Bij jonge wijn worden vaak plaatselijke kazen (geitenkaas, Comté, Chabichou, Camembert en Saint-Marcellin), varkensvlees en eiergerechten geserveerd.

» MEER ZIEN – 10 kazen die je in Frankrijk moet proberen

Waar kan je de dag van Beaujolais Nouveau vieren?

De belangrijkste plaats om feest te vieren is natuurlijk het stadje Beaujolais Nouveau, ten noorden van Lyon. Daar wacht men op de woensdagavond voor de derde donderdag van november tot middernacht en verzamelt zich op het stadsplein met fakkels, terwijl men schreeuwt «Le Beaujolais Nouveau est arrive!» en de kurk van de eerste vaten breekt.

Het is gemakkelijker en toegankelijker om in Lyon feest te vieren. Daar wordt Beaujolais Nouveau met een echte show onthaald: Er speelt een orkest en wijnboeren rollen vaten door de straten. Er wordt tijdens deze avond heel wat wijn gedronken! Het is niet voor niets dat Alphonse Daudet zei dat Lyon aan drie rivieren ligt: Rhône, Saône en Beaujolais.

In grote steden als Parijs wordt de Beaujolais Nouveau in elke bar gevierd. Wandel door de straten van Montmartre en je merkt meteen dat er feest gevierd wordt.

Beaujolais Nouveau is een symbool, een bruisende emotie, een vakantie. Oordeel er niet hard over, maar zwicht voor de geest van universeel plezier. Dat zijn ze, de Fransen. Ze kunnen van niets een feest maken.

Happy Beaujolais Nouveau!